Το έθιμο του Χριστόξυλου

Σε πολλές περιοχές της βόρειας Ελλάδας λαμβάνει χώρα ένω χριστουγεννιάτικο έθιμο που τις ρίζες του συναντάμε πίσω στο χρόνο και στης αγροτική ζωή των περιοχών αυτών. Εποχές που τα αγροτόσπιτα ζεσταίνονταν αποκλειστικά με τζάκια και ξυλόσομπες.

Ο νοικοκύρης λοπόν του σπιτιού βγαίνει στα χωράφια του και ψάχνει για το καλύτερο ξύλο, το "Χριστόξυλο". Το πιο γερό, το πιο όμορφο, το πιο χοντρό. Το ξύλο προέρχεται ή από πεύκο ή απο ελιά, Αφού επιλέξει το χριστόξυλο του επιστρέφει στο σπίτι του. Αυτό το χριστόξυλο θα καίγεται στο τζάκι του σπιτιού για δώδεκα μέρες, όσο κρατάνε και οι γιορτές των Χριστουγέννων. Από τα Χριστούγεννα έως και τα Φώτα.

Πριν ο νοικοκύρης καταφθάσει με το Χριστόξυλο, θα πρέπει η νοικοκυρά να έχει καθαρίσει καλά το σπίτι και ο χώρος γύρω από το τζάκι να μην έχει καθόλου παλιές στάχτες. Η παράδοση λέει ότι πρέπει να καθαρίζονται και οι καπνοδόχοι των τζακιών, για να μην κατεβαίνουν οι καλικάντζαροι, όπως αναφέρονται και στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια.

Αφού λοιπόν έχουν γίνει όλες οι προετοιμασίες και έρθει η παραμονή των Χριστουγέννων, όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τζάκι και ο άντρας ανάβει την καινούρια φωτιά και τοποθετεί το Χριστόξυλο στην άκρη της πυροστιάς για να μην καεί.

Το όνομα Χριστόξυλο, έχει βγει γιατί ο λαός λέει ότι καθώς αργοκαίει το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται και ο Χριστός στην Κρύα και υγρή σπηλιά της Βηθλεέμ όπου μόλις γεννήθηκε. Γι' αυτό και μέλημα είναι το Χριστόξυλο να μην καεί αμέσως αλλά να κρατήσει έως και τα Φώτα.